Beynimiz hayatımız boyunca çeşit çeşit bilgiyle dolar. Beynin depoladığı her şey önemlidir çünkü gelecekteki öğrenme durumuyla ilgili ipuçları da verir. Örneğin, o kadar çok sandalye görmüşsünüzdür ki diğerlerinden çok farklı olmasa da yeni olan bir sandalyeyi hemen ayırt edebilirsiniz.
Bu farkındalık sayesinde beynimiz gün içinde sürekli karşılaştığımız şeyleri kaydeder ve yeni olan şeyleri de hafızamıza ekler. Sandalye örneğinde de olduğu gibi beynimiz daha önce kullanılan sandalyelerden farklı olan sandalyeyi hemen kayıt altına alır.
Sıradan deneyimlerimizin tamamen dışında olan bir şeyle karşılaştığımızda beynimizde farklı şeyler meydana gelir. Beyin şaşırdıysa onu hatırlar ve bu “yenilik etkisi” (novelty effect) olarak adlandırılır. Aynı zamanda, yeni şeyler hafızamızı güçlendirmeye de yardımcı olur.
Yeni bir bilgi edinmeye çalışırken daha önceden bildiklerimizi kullanmayız. Ancak yapılan çalışmalar daha önceki bilgileri düşünmenin akıllıca bir davranış olduğunu ortaya koyuyor. Eski bilgilerinizi yeniden hatırlayıp onlarla bağlantı kurmak sadece yeni bilgileri öğrenme kolaylığı sağlamaz, aynı zamanda eski bilgileri de hatırlayıp tazelemenize de yarar.
Peki, nasıl yeni bilgiler öğrenilirken eski bilgiler de göz önünde bulundurulabilir?
1.Kendinize daha önce öğrendiklerinizi hatırlatın.
Yeni bir bilgi edinirken her zaman konuya ilişkin daha önce öğrendiklerinizi gözden geçirin. Örneğin, bir ülkenin şu anki durumuyla ilgili bir şeyler öğrenmeniz gerekiyorsa önce o ülkenin tarihsel süreciyle ilgili bildiklerinizi düşünün.
Her şeyi bir anda görmeyi beklemeyin. Önce beyninizin doğrudan ilişkili olmasa da konuya ilişkin neler bildiğini bir tartın.
Bilgiyi yeniden edinme kuralı öğrenme konusunda çok faydalıdır ve hem daha önceki bilgileri hem de yeni öğrenilen bilgileri kuvvetlendirir. Doğru bilgiyi aldığınızdan tam olarak emin değilseniz ve eksik bilgileriniz olduğunu düşünüyorsanız yaptığınız araştırmalarla bu açığı kapatabilirsiniz.
2.Yenilik etkisini kullanın.
Peynirin Fransızca karşılığı olan“fromage” kelimesini öğrenmeye çalıştığınızı düşünün. Eski bilgilerinizin bu kelimeyle bağlantı kurmak için hiçbir yardımı olmayacaktır. Yine de kelimeyi hatırlamak için eski bilgilerinizi ve yenilik etkisini kullanabilirsiniz.
Kelimeyi İngilizce’yle bağdaştırarak düşündüğünüzde“from age”, yani “yıllanmış” olarak düşünebilirsiniz. Daha sonra da bu kelimenin üzerine mümkünse yeni öğrendiklerinizi ekleyin.
Kelimeleri hatırlamak için mekânsal tuhaf bir durum düşünüp duyularla bağlantı kullanmak işe yarayabilir. Peynir örneğinde, yıllanmış, uzun süre beklemiş bir peynirin banyonuzda düşünürseniz yoğun bir kokusu olduğunu tahmin edebilirsiniz ve böyle bir ilişki kurabilirsiniz.
Tuhaf mekânsal yerlerle duyusal ilişkilendirmeler kurma yöntemine “mekân yöntemi” (method of loci) adı veriliyor. Durum ne kadar sıra dışı olursa o kadar akılda kalıcı oluyor. Bu yöntem Antik Yunan döneminde özellikle uzun konuşmaları akılda tutmak için kullanılmış. Günümüzde ise hafıza yarışmalarında yarışanlar tarafından kullanılıyor.
3.Çalışılacak konuyla ilgili kaynaklar için bir genel taslak çıkarın.
Çalışmaya başlamadan önce çalışılacak kaynakları belirleyip konuya ilişkin genel bir fikir edinin. Öğreneceğiniz şeyle ilgili ön hazırlık yapmak nasıl bir yol alacağınızı görmenizi sağlar.
Örneğin bir dil öğrenirken çalışmaya başlamadan önce kaynak kitabınızdaki bölümlere bakmanız ve bunu bir rutin haline getirmeniz izleyeceğiniz yolu görmeniz açısından çok faydalı olacaktır.
4.Acele etmeyin ve sabırlı olun.
Öğrenmek için zaman gereklidir. Oturmuş bir bilgi zaman ister. Ciddi anlamda çaba göstermek ve bilgiyi gün içinde, haftalarca, aylarca, sürekli tekrar yaparak pekiştirmek çok önemlidir. Bilgilerin çoğu sürekli tekrar etme ve beynin bilgiyi bilinçsizce yavaş yavaş işlemesi sonucu edinilir.
Bu yavaş yavaş işleme durumu siz dinlenirken hatta uyurken bile devam eder ve hafızanızın gelecekteki durumunu da etkiler. Çalıştıktan sonra biraz kestirme veya dinleme süresi, öğrendiklerinizi daha iyi hatırlamanıza yardımcı olacaktır.
Bunun aksi şekilde, son anda öğrenilmeye çalışılan bilgiler sadece kısa bir süre hatırlanabilir. Uzun vadede hiçbir anlam ifade etmeyen bu öğrenme biçimi gelecekteki öğrenme durumunuzu da olumsuz etkiler.
Sınvada Başarı İçin Profesyonel Eğitim Danışmanlığı Alabilirsiniz
