Her hareketli çocuk hiperaktif değildir
Hiperaktivite, çocuğun yaşına ve gelişimsel düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliği belirtileri olan bir bozukluk. Bu problemin belirtilerine bazı çocuklarda stres anında rastlanıyor ve uzmanlar, her hareketli çocuğun hiperaktif olmadığını söylüyor.
Çocuklarda ‘hiperaktif’ tanısının konulabilmesi için, çocuğun kendi yaşamındaki her alanında bu belirtilerin görülmesi gerekiyor. Uzmanlara göre aileler, 7 yaşından küçüklerde son 6 aydır devam eden bir hareketlilik söz konusu olursa bir şeylerin yolunda gitmediğini düşünmeli. Erkek çocukların kızlara oranla daha sık görüldüğü hiperaktivitenin tanısı için özel bir test bulunmuyor.
Tanıya yönelik değerlendirmeleri doktorun fiziksel problemleri ayırt etmek için ayrıntılı bir sağlık öyküsü almasıyla başlıyor. Ayrıca ev ve okuldaki davranışlarıyla ilgili öğretmen ve ebeveynlerden de detaylı bilgi alınıyor.
İlaç tedavisine ise ileriki boyutlara ulaşıldığında başlanılıyor. Tedavinin yapılmaması halinde ise ileriki dönemlerde davranış bozukluğu, öğrenme güçlüğü, sosyal çevre ile iletişim sorunu ve çabuk heyecanlanma gibi sorunlar ortaya çıkıyor.
Hiperaktif çocuklar tek başına ders çalışamaz
Hiperaktif çocuğa sahip ebeveynlerin daha anlayışlı ve sabırlı olması gerektiğini belirten uzmanlar, ailelerin bu özelliklere sahip çocuklarına normal çocuklarından daha fazla zaman ayırması gerektiğini vurguluyor. Evde her şeyin programlı yapılması gerektiğini ifade eden Hürfikir; uyanma, yemek yeme, oyun oynama, ödev yapma, TV izleme gibi günlük aktiviteler için bir çizelge tutulmasını tavsiye ediyor. “Hiperaktif çocukların ev ödevlerini yapmaları için uygun ortam sağlanmalı ve burası diğer insanlardan TV ve oyunlardan uzak olmalıdır.” diyen uzmanlar, şu konulara da dikkat çekiyor: Hiperaktif çocuklar ders çalışırken anne veya baba tarafından mutlaka desteklenmeli. Çünkü tek başlarına bırakıldığında ders çalışma konusunda zorluk çıkarabilirler.
Bu sebeple mümkün olduğu kadar çocuğa yardım edilmeli. Dersi anlama ve uzun süre başında kalma açısından bu durum oldukça faydalı olabilir. Ayrıca bu çocukları diğer çocuklarla yarıştırmamalı. Örneğin diğer çocuklar takdir ve teşekkür aldığında ödüllendirilirken, bu çocuklar daha küçük başarılarda bile ödüllendirilmeli. Öğretmenleriyle sürekli diyalog halinde olunmalı. Hiperaktif çocuklar ile konuşulurken mutlaka göz teması kurulmalı. Ona bir şey anlattığımızda mümkün olduğu kadar uzun süreli dinlemesi sağlanmalı. Bu durum çocuğun dikkat süresini artıran ve iletişimimizi kuvvetlendiren bir fayda sağlar.
Hiperaktivitenin belirtileri nelerdir?
Çoğu belirtiler okulöncesi dönemde kendini göstermekle birlikte aile ve okul ortamında şekilleniyor. Bu çocukların dışarıdan gözlenen ve dikkat çeken en önemli özelliği davranışlarındaki aşırı hareketliliktir.
** Yerinde duramama ve sürekli kıpır kıpır olma
** Yerli yersiz koşuşturma
** Mobilyaların üzerinde gezme
** Sırasını beklemekte zorlanma
** Uzun süre aynı koltukta oturamama
** Aşırı konuşma
** Her şeyden çok çabuk sıkılma
** Cevapları ağzından kaçırma
** Sessiz sakin oyun oynamakta güçlük çekme
** Olaylara ya da konuşmalara müdahale ederek yarıda kesme
** Yönergeleri takip etmede güçlük çekme
** Ebeveynlerini ya da öğretmenlerini dinlemiyor görünmek
** Okul veya evde gerekli olan eşyaları sıkça unutmak
** Detaylara sabır gösterememe
** İleriye yönelik planları etkin bir biçimde yapamama
** Aşırı unutkan olma
** Dağınık görünme
** Dikkatini yaptığı işe verememe
** Düşünmeden eyleme geçme
** Tepkilerinle bazen abartı olabilme
** Çalışmalarında plansızlık, düzensizlik ve karmaşıklık olma
** Çoğunlukla bir işi bitirmeden diğerine geçme
Benzer belirtileri görüyorsanız konunun uzmanı bir hekime başvurmanız yerinde olacaktır.
